19 oktyabrda Milli Şura Bakıda razılaşdırılmamış aksiya keçirməyə
cəhd etdi. Hökumət aksiyanın həmin gün saat 15:00-dan 17:00-dək Lökbatan
qəsəbəsi, “28 May” küçəsi “Neftçi İdman Klubu”nun Qaradağ təlim – idman
bazasında keçirilməsinə razılıq versə də, Əli Kərimlinin şəxsi eqosu
dinc etiraz aksiyasının keçirilməsinə əngəl oldu. Aksiyaya bir neçə gün
qalmış “Yurd” sədri internet televiziyalarında bəyan etdi ki, mitinq
şəhərin mərkəzində olacaq. O, israrla aksiyanın “28 May”
metrostansiyasının qarşısında keçirilməsini istəyirdi. Zamansız və
hazırlıqsız bu cəhd əslində özündə qaranlıq mətləbləri ehtiva edir.
Çünki adam gücü yetməyəcək bir işə məcbur edilirdi. Nəhayət ki, o,
üzərinə qoyulan və özünün də məcburi üzərinə götürdüyü öhdəliyin
icrasına çalışdı.
Kərimli
tərəfdarlarını az sayda olsa da, əraziyə yaxın ətrafa topladı və
aksiyaya ilk cəhd saat 15.00-də başladı. “Səməd Vurğun” bağı, “28 Mall”
ticarət mərkəzinin ətrafı, Milli Parkın həndəvəri, Heydər Əliyev
Sarayının qarşısındakı parkda və ətrafda təxminən 2 saat ərzində
gərginlik yaşandı. Aksiyaya cəhdin ilk zərərçəkəni təbii ki, adi
vətəndaşlar, bu aksiyayla uzaqdan-yaxından əlaqəsi olmayanlar oldu. Yəni
həmin ərazidə şəhərin ritmik həyatı pozuldu, nəqliyyatın hərəkətinə
çətinlik yarandı və insanlar əziyyət çəkdilər. “Yurd” fəalları isə
tapşırıqlarının icrasına çalışırdılar.
Bacardıqları
qədər çalışsalar da, nə aksiyanın kütləviliyinə, nə də prosesin
nəzarətdən çıxmasına hesablanan addımlara nail ola bildilər. Çünki Milli
Şuranın bu razılaşdırılmamış mitinqi insanların yox, Əli Kərimlinin
şəxsi maraqlarına xidmət edirdi. Fuad Qəhrəmanlı olayından sonra “Yurd”
və onun sədri xeyli yıpranmış, cəmiyyətdə mövqeyini itirmişdi. Elə
“Yurd” sədrinə də bu aksiya mövqelərini bərpa etmək üçün lazım idi.
“Yurd”un bu məqsədini mitinq axşamı internet televizyalarındakı canlı
yayınlarda özləri də etiraf etdilər. Milli Şura və “Yurd”
funksionerlərinin, fəallarının əksəriyyətinin çıxışında bu tezis qırmızı
xətlə keçirdi.
“Deyirdilər
ki, liderlər meydana çıxmır, Əli Kərimli çıxdı”, “İsa Qəmbər, Arif
Hacılı, İlqar Məmmədov harada idi?”, “Bundan sonra tək lider Əli
Kərimlidir” və s. kimi pafos dolu sözlər sosial şəbəkələrdə adi adamları
diksindirəcək qədər çox yayıldı.
Coxlu suallar var:
Əli
Kərimli meydana çıxdı, nəyi və necə etdi? Yayılan videogörüntülər və
şəkillər göstərir ki, o, bir siyasi liderdə yox, adi bir siyasətçidə
olmayacaq qədər isterik və aksiya sonrası isə alçalmış durumda idi.
Budurmu lider obrazı? Bu “çıxış” müxalifətə nə fayda verdi? Protest elektoratı nəyə nail oldu?
Əvvəla,
19 oktyabrda düzənlənilməsinə cəhd olunan bu razılaşdırılmayan aksiya
heç 8 oktyabr piketi qədər də effekt vermədi. Aydınca göründü ki
“Pərvanənin piketi” “Əli Kərimlinin mitinq”indən daha effketli oldu.
Yeri gəlmişkən, piketdə emosiyaya qapılıb müəyyən qeyri-etik ifadələr
səsləndirmiş Pərvanə Əhmədova aksiyadan sonra özünü “Yurd” liderindən
daha qürurlu apardı. İkincisi, əvvəlcədən bilindiyi kimi, 19 oktyabr
aksiyasına cəhdin qarşısı hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları
tərəfindən alındı. “Yurd” fəallarının ara-sıra fəallığı, etiraza cəhdi
olsa da, dərhal lokallaşdırıldı. Hətta hadisənin əsas ssenarisinin
planlaşdırıldığı “Qış bulvarı” adlanan ərazidə də əlavə hərəkətlərə
imkan verilmədi. Yəni Əli Kərimlinin evinin yaxınlığında belə nəsə
alınmadı. Əli Kərimli evindən çıxıb bir az getdikdən sonra polis
əməkdaşları tərəfindən saxlanıldı. Axşam saatlarına qədər saxlanılan
“Yurd” lideri daha sonra sərbəst buraxıldı.
Birinci
mərhələdə heç nəyə nail olmayan Əli Kərimlinın əsl həngaməsi də bundan
sonra başladı. O, sərbəst buraxılan kimi Sevinc Osmanqızının internet
televiziyasına çıxdı. “Yurd” lideri efirdə bəyan etdi ki, onu tutub
zorla avtobusa salıblar, orada fiziki təzyiq göstəriblər. Sonra hansısa
binaya aparıb orada da döyüblər. Daha sonra onu DİN-in hospitalına
apararaq müayinədən keçiriblər. Həkim rəylərinə görə, onun oqranlarında
ciddi problem yaranmayıb. Kərimlinin “Osmanqızı” televiziyasının
efirindəki davranışları isə ümumiyyətlə, heç bir əndazəyə sığmadı. Hamı
bilir ki, Milli Azadlıq Hərəkatının adi iştirakçıları belə dəfələrlə
Sovet imperiyasının ən sərt təzyiqlərinə məruz qalıblar. 1991-ci ilin
avqustunda moskvapərəst Ayaz Mütəllibov rejiminin polisləri AXC
qərargahına hücum edərək Əbülfəz Elçibəyi, Sabir Rüstəmxanlını döymüş,
dəyənəklə başlarını yarmışdı. Lakin nə Elçibəy, nə də AXC-nin o zaman
döyülən liderləri gördükləri təzyiqləri, çəkdikləri əziyyəti xalqın
başına qaxdılar. Liderin döyülmüş, sındırılmış obrazının yaranmasına
imkan vermədilər. Amma Kərimli özü də, tərəfdarları da 19 oktyabr
aksiyasına görə xalqı, müxalifəti qorxaqlıqda, “lideri meydanda tək
qoymaqda” suçladı. Əli Kərimli olduqca qorxmuş, sarsılmış və yazıq
durumda deyirdi:
“Məni
boğurdular. Məni ayrıca bir avtobusa mindirdilər. 4-5 polis əməkdaşı
qollarıma qandal vurub yerə yıxdı və döyməyə başladılar. Çoxsaylı
zərbələr endirdilər. Videokameralarının qarşısında məni döyürdülər.
Deyirdilər ki, daha xalqı ayağa qaldırma! Döyülmə avtobusun içərisində
baş verirdi. Başıma vururdular, saçımdan tutub qaldırırdılar. Avtobusda
döyülməm üç raundda baş verdi. Hamısı da kameraya çəkilirdi. Orada vanna
otağı kimi yeri kafelli bir otağa saldılar. Yenidən dedilər ki, çəkiliş
olacaq, söz verməlisən ki, mübarizədən əl çəkirsən… Saat yarım
ərzində 6-7 adam tərəfindən döyülmək çox əziyyətlidir. Amma mənim
həyatıma təhlükəni boğulmağım yaratdı. Təpiyi boğazıma qoyub deyirdilər
ki, onlar dediyini deməliyəm. Bir neçəsi ayağımı, əllərimi tutur,
digərləri təpiklə boğazımı sıxır və döyürdülər. Artıq danışa
bilmirdim… Elə bir məqam oldu ki, özləri gördülər ki, ürəyim dözmədi,
yəqin ki, daha ayılmayacağam. Köynəyimi, maykamı əynimdən cırıb
çıxardılar. Avtobusdakı bütün suları üstümə tökdülər”.
Bu, lider qürurudurmu?
Alçalmış
görkəmdə! Üstəlik də xalqı qisasa çağıraraq “Qanımı yerdə qoysanız,
haqqımı sizə halal etmərəm” deyəcək qədər hikkəli və qisascıl. Hadisəni
şou elemetləri ilə zənginləşdirib danışmaqla nə qazandı ki? Lap hesab
edək ki, Kərimli doğrudan da, söylədiyi qədər işgəncə görüb. Bunu bu
formada, alçaldılmış durumda danışmaqla nəyə nail olmaq istəyirdi?
Kərimlinin “köynəyimi dartıb cırdılar, yerə yıxıb döydülər” sözləri
tamamilə biabırçılıq idi. Əli Kərimli görünür, öz aləmində əzabkeş
obrazını, əslində isə alçalmış durumunu xarici fondlara, güclərə
göstərmək üçün yaratmağa çalışdı. Yəni ki, “görürsünüz, sizin siyasi
xətti aparıram, başıma bu işləri açırlar, zəhmətimi qiymətləndirin”
mesajını verirdi. Amma “Yurd” lideri bir nüansı unutdu ki, siyasət
emosiyanı sevmir. Emosiya ilə verilən qərarlar çox zaman əks-effekt
verir. “Yurd” ətrafında yaranmış böhranı aradan qaldırmaq üçün başqa
taktikalar da tapmaq olardı. Kərimli isə özünün yazıq obrazıyla buna
nail olmaq istədi və təbii ki, alınmadı.
Beləliklə,
Əli Kərimlinin 19 oktyabr mitinqə cəhdi də ona dividentlər
qazandırmadı. Düzdür, bundan istifadəyə çalışılır. Amma lider obrazı
başqadır. Lider hər zaman qürurlu olur, alçalmış duruma düşmür, özünün
sınmazlıq, əyilməzlik obrazı ilə insanların kumirinə çevrilir. Kərimlidə
isə tam əksi oldu. Ola bilər ki, kimlərsə onun durumuna acıyacaq və
isti-isti tərəfdar obrazında görünəcək. Amma soyuq başla düşünəndə
görəcək ki, Əli Kərimlidən nə lider olar, nə də onunla çiyin-çiyinə
getmək…
Cebhe.info
Həmçinin oxuyun
“Putin Ukraynada qalib gələrsə, bu Azərbaycana da təhlükə törədə bilər”
“Qafqazda bizim bir neçə vacib tərəfdaşlarımız var, buna görə də bu region NATO üçün çox …