Manatın möhkəmlənməsi yaxşıdır, yoxsa pis?

Mərkəzi Bankın ən son statistikasına görə, 2022-ci ilin arxada qalan dövrü ərzində Azərbaycan manatının qeyri-neft çəkili nominal effektiv məzənnəsi 13,6 faiz, real effektiv məzənnəsi 6,5 faiz bahalanıb.

İqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayevin fikrincə, bu, idxaldan yüksək asılılığı olan ölkə üçün idxal inflyasiyasının təzyiqini xəfiflədən, amma qeyri-neft ixracını çeşidləndirmək istəyən ölkə üçün beynəlxalq bazarlarda rəqabət qabiliyyətinə neqativ təsir göstərən amildir: “Manatın qeyri-neft çəkili effektiv məzənnəsinin formalaşmasında həlledici rolu ölkənin qeyri-neft xarici ticarətinin təxminən 70 faizini formalaşdıran 7 əsas valyuta oynayıb: lirə, rubl, lari, təngə, avro, yuan və isveçrə frankı. Azərbaycan manatı onlardan 5-nə münasibətdə nominal olaraq bahalanıb, 2-nə münasibətdə ucuzlaşıb.

Ucuzlaşma gürcü larisinə (14,4 faiz) və rus rubluna (22 faiz) münasibətdə olub. Digər valyutalara nəzərən bahalanma belə olub: türk lirəsi – 31,6 faiz, qazax təngəsi – 8 faiz, avroya – 8,3 faiz, İsveçrə frankı- 3 faiz, Çin yuanı 11 faiz”.

Real effektiv məzənnə indeksinə təsir göstərən 2-ci mühüm amil olan inflyasiyaya gəldikdə, ekspert bildirir ki, 11 ayın yekunlarına görə 7 ölkədən yalnız 2-də illik inflyasiya Azərbaycandan (bizdə 13,8 faiz) yüksək olub: Qazaxıstanda 20 faiz, Türkiyədə 84 faiz: “Digər ölkələrdə belə olub: Çin 2,5 faiz, Gürcüstan 10,5 faiz, avro məkanı 10,7 faiz, Rusiya 11 faiz, İsveçrə 11,5 faiz.

Azərbaycanla xarici ticarətdə ən yüksək paya malik 2 ölkədən biri kimi Türkiyədə inflyasinın həddən artıq yüksək səviyyəsi manatın real effektiv bahalanma səviyyəsinə nisbətən azaldıcı təsir göstərib”.