Cümə axşamı , Mart 28 2024
Ana səhifə / Siyasət / “Qorbaçov əsl kişiyə xas olmayan hərəkət etdi” – 94 il yaşayan MK katibi Solomentsevin karyerası

“Qorbaçov əsl kişiyə xas olmayan hərəkət etdi” – 94 il yaşayan MK katibi Solomentsevin karyerası

O, mətbuata sonuncu müsahibəsini 2007-ci ildə 93 yaşında verib. Çox gümrah və və sağlam görünən Mixail Solomentsev verilən sualları nikbin cavablandırsa da, şikayətlərini də gizlətməyib. Jurnalistin “Kremldə işlədiyiniz vaxtlarla müqayisədə indi necə yaşayırsınız?” sualına o, belə cavab verib:

– Həmin vaxtlarla bugünkü dövrü müqayisə etmək olmaz. Mən onda 1200 rubl maaş alırdım. Hökumət məni mənzil, bağ evi, xidməti avtomobillə təmin etmişdi. Müalicə və istirahət üçün bütün şərait yaradılmışdı. Aldığım maaş məni tam qane edirdi. Hətta həmin dövrdə həyat yoldaşımla pul da yığırdıq. El arasında deyildiyi kimi, qara gün üçün arxaya pul atırdıq. 1990-cı illərə qədər əmanət kassasında 46 min rubl toplanmışdı. Bu vəsaitlə həmin vaxtlar Moskvada bir otaqlı mənzil, bir maşın almaq olardı. Amma Yeqor Qaydarın iqtisadi islahatları bizi dilənçi vəziyyətinə saldı. Kassadan pullarımı çıxartmaq istəyəndə, mənə dedilər ki, sizin 600 rublunuz var…

Beləliklə, SSRİ süquta uğrayandan sonra uzun illər yüksək vəzifələrdə çalışan Mixail Solomentsev ömrünün son illərini ehtiyac içində yaşayıb, təsəllisini isə yazdığı memurlardan alıb.

Mixail Solomentsev 1913-cü ildə Lipetskdə anadan olub. Məktəb illərindən hərbçi olmaq arzusu ilə yaşayıb. Orta təhsilini başa vurduqdan sonra Frunze adına Leninqrad hərbi-dəniz məktəbinə qəbul olunub. İkinci kursda oxuyanda güclü soyuqdəymədən səhhətində problem yarananda o, hərbi məktəbdən xaric olunub. Sonrakı təhsilini Leninqrad Politexnik institutunda davam etdirib.

Üçüncü kursda ailə həyatı quran Solomentsev ali təhsilini başa vurduqdan sonra Lipetskdə 61 nömrəli hərbi təyinatlı zavoda göndərilib.

1941-ci ildə müharibə başlananda Mixail Solomentsev Urala keçirilib. Bir müddət Çelyabinskdə zavodda baş mühəndis işləyib. Sonrakı fəaliyyətini isə partiya orqanlarında davam etdirib.

1959-cu ilə qədər Çelyabinsk vilayət Partiya Komitəsinin katibi işləyən Solomentsev Qazaxstana göndərilib. Üç il Karaqanda vilayət Partiya Komitəsinin birinci katibi vəzifəsində çalışdıqdan sonra Nikita Xruşovun təşəbbüsü ilə Qazaxstanın ikinci katibi vəzifəsinə təyin edilib.

Leonid İliç Brejnev hakimiyyətə gəldikdən sonra Mixail Solomentsev Rostov vilayət Partiya Komitəsinə birinci katib vəzifəsinə göndərilib. Baş katiblə Solomentsevin arasında xoş münasibətlər olub.

1966-cı ildə Solementsevin siyasi karyerasında növbəti yüksəliş mərhələsi başlayıb. Brejnevin köməkçisi Solomentsevə zəng vuraraq baş katibin qatarla Soçiyə səfəri zamanı Rostovda dayanacağını bildirib. Müəyyən olunmuş gündə köməkçi növbəti dəfə Solomentsevə zəng vurub və ona tapşırıq verilib ki, o, Brejnevi tək qarşılamalıdır.

Göstərişə əməl edən Solomentsev Rostovda Brejnevi tək qarşılayıb. Amma baş katibin şərəfinə əvvəlcədən bütün hazırlıq işlərini də görüb. Brejnev Rostovda çox ləngiməyib. Onlar elə Rostovun dəmiryol vağzalında xüsusi ayrılmış yerdə gəzişərək bəzi məsələləri müzakirə ediblər. Brejnev sonda görüşünün məqsədini də açıqlayıb:

– Hazırda Siyasi Büroda Mərkəzi Komitənin ağır sənayə şöbəsinə müdir təyin etməklə bağlı namizədlər müzakirə olunur. Mən bu vəzifəyə sizin namizədliyinizi irəli sürmüşəm. Siyasi Büro üzvləri mənim təklifimlə razılaşıblar.

Mixail Solomentsev üçün bu təklif gözlənilməz olub. O, Brejnevdən bu təyinatı saxlamağı xahiş edib:

– Leonid İliç, sözsüz ki, bu mənə göstərilən böyük etimaddır. Amma mənim üçün bu işin öhdəsindən gəlmək çətin olacaq.

Məncə, bu şöbəyə müvafiq sahəni daha yaxşı bilənlərdən bir nəfəri təyin etmək daha məqsədəuyğun olar.
Brejnev heç bir fikir bildirməyib, qatara minib yoluna davam edib. Solomentsev isə elə düşünüb ki, baş katib onunla razılaşıb.

Bu görüşdən iki həftə sonra Mərkəzi Komitənin katibliyindən Solomentsevə zəng gəlib. Bildirilib ki, o, təyin olunmuş vaxtda baş katibin qəbulunda olmalıdır.

Brejnev onu gülərüzlə qarşılayıb:
– Mən sizi təbrik edirəm. Siz artıq özünüzü Mərkəzi Komitənin şöbə müdiri kimi hiss edə bilərsiniz. Bu, Siyasi Büronun qərarıdır. Təyinatla bağlı şikayətlərinizi də Siyasi Büroya bildirə bilərsiniz.

Beləliklə, Mixail Solomentsevin siyasi fəaliyyətinin Moskva dövrü başlayıb. O, siyasi Büroya üzv seçilib, çox keçməmiş Mərkəzi Komitənin katiblərindən biri olub.

1971-1983-cü illərdə Solomentsev Rusiya Nazirlər Sovetinin sədri vəzifəsinə təyin edilib.

Yuri Andropov hakimiyyətə gələndə Solomentsevə başqa bir vəzifə təklif edib. Onu Mərkəzi Komitə yanında Partiya Nəzarəti Komitəsinin sədri vəzifəsində görmək istəyib. Solomentsev bu təkliflə razılaşıb.

Mixail Qorbaçovun hakimiyyətə gəlməsində isə Solomentsevin rolu az olmayıb. O, baş katibliyə namizədlərin siyahısında Qorbaçovu dəstəkləyib və onun haqqında yüksək fikirlər söyləyib. Amma bunun müqabilində Qorbaçov 1988-ci ildə Kremli köhnə kadrlardan təmizləyəndə Solomentsevi də öz “qara siyahısı”na salıb. Solomentsev 1988-ci ilin sentyabr plenumunda bütün vəzifələrindən azad olunaraq təqaüdə göndərilib. Sonralar Solomentsev Qorbaçovun ona olan bu münasibətini “əsl kişiyə xas olmayan hərəkət” adlandırıb.

Ömrünün son illərində memuarlarını yazan Mixail Solomentsev 2008-ci ildə 94 yaşında vəfat edib. O, Moskvada, Novodeviçye qəbirstanlığında dəfn olunub.

İlham Cəmiloğlu, Musavat.com

Həmçinin oxuyun

Bakı və Kreml Brüssel görüşündən narahatdır, ABŞ tənqidləri qəbul etmir

Vaşinqton Bakının aprelin 5-də Brüsseldə ABŞ, Avropa İttifaqı və Ermənistanın üçtərəfli görüşü ilə bağlı tənqidini …