Azərbaycan Türkiyə ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasında istehsal olunan malların tədarükü zamanı gömrük güzəştləri əldə etmək üçün danışıqlar aparır. Məlum olduğu kimi, bu barədə mətbuata açıqlamasında iqtisadiyyat nazirinin müavini Sahil Babayev deyib.
Nazir müavini qeyd edib ki, Türkiyədə xüsusilə də aqrar məhsulların gətirilməsinə görə gömrük rüsumları çox yüksəkdir: “Biz Türkiyəyə ixracı genişləndirmək üçün danışıqlar aparırıq. Bu kontekstdə Naxçıvan MR-də istehsal olunan malların Türkiyəyə ixracına görə güzəşt əldə etmək istəyirik”.
S.Babayev bildirib ki, söhbət Türkiyəyə müxtəlif məhsullar, o cümlədən mineral suların tədarükündən gedir: “Azərbaycan danışıqların qısa müddətdə başa çatacağına ümid edir”.
Nazir müavini onu da bildirib ki, cari ildə də Azərbaycan iqtisadi sahədə ciddi irəliləyişlər əldə edəcək. Bəzi layihələrin başlaması, bəzilərinin yekunlaşması, yeni investisiyaların cəlbi iqtisadiyyatın inkişafına daha böyük təkan olacaq. Son 3 ayda 600 min manata yaxın məbləğ ixracın təşviqindən əldə edilib və bu məbləğin 60-70 faizi şərab ixracatçılarına ödənilib.
Naxçıvanın blokada şəraitində olduğunu nəzərə alsaq, sözügedən məsələlərlə bağlı Türkiyə tərəfi gömrük güzəştləri etsə, bu, Muxtar Respublikanın iqtisadiyyatına çox müsbət təsir göstərəcək. Nəzərə alsaq ki, Türkiyədə Naxçıvanda istehsal olunan bir sıra məhsullara, xüsusən də mineral sulara tələbat böyükdür, o baxımdan güzəştlərin iqtisadi səmərəsi geniş olacaq.
Maraqlıdır, bəs ekspertlər buna necə yanaşır?
Məsələyə münasibət bildirən iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənovun sözlərinə görə, güzəştlər olsa, bu, Naxçıvanın iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərəcək: “Çünki Naxçıvan MR blokadadadır və qonşu dövlətlərdən yalnız İran, Türkiyə ilə iqtisadi əlaqələrə malikdir. Azərbaycanın özü ilə belə iqtisadi əlaqələri İran vasitəsilə həyata keçirilir. Bu da, təbii ki, son nəticədə Naxçıvanda istehsal olunan məhsulların maya dəyərinin nisbətən yüksəlməsinə və bazarda rəqabət imkanının daha da məhdudlaşmasına gətirib çıxarır. Eyni zamanda, nəzərə almaq lazımdır ki, Muxtar Respublika sakinlərinin işlə bağlı seçim imkanları geniş deyil. Çünki ora blokada şəraitindədir. İşlə bağlı seçim edərkən məhdud bir çərçivədə qərar vermək məcburiyyətində qalırlar. Yaxud da yaşayış yerini dəyişməlidirlər. Yəni buna görə ya Bakıya, ya da Azərbaycanın digər yaşayış məntəqələrinə köçməlidirlər. Bu baxımdan orada istehsal olunan məhsulların İrana və Türkiyəyə ixrac edilməsi son nəticədə istehsal imkanlarının genişlənməsinə, Naxçıvan MR-də ÜDM-in artmasına, vətəndaşların gəlirlərinə, yeni iş yerlərinin yaranmasına müsbət təsir göstərəcək. Gömrük güzəştləri olsa, hazırda istehsal fəaliyyəti ilə məşğul olan müəssisələrin daha keyfiyyətli və müasir standartlara cavab verən məhsul istehsalı üçün şərait yaranacaq. Söhbət qlobal bazarın tələblərinə cavab verən məhsul istehsalından gedir. Bu həm yeni məhsul çeşidlərinin yaranmasına, həm də rəqabətin artmasına gətirib çıxara bilər. İstənilən halda, Türkiyə ilə gömrük güzəştləri əldə olunarsa, bu, Naxçıvan iqtisadiyyatı üçün müsbət əhəmiyyət daşıyacaq”.
Vidadi ORDAHALLI