Azinforum.az İnformasiya Portalı Onlayn Xəbər Portalı
Koronavirus təhlükəsi səbəbindən tətbiq olunan məhdudiyyətlərə görə işini itirənləri, gəliri azalanları indi bir sual düşündür: Necə dolanacağıq və kreditlərimizi nə ilə ödəyəcəyik? Bu, hazırda günün ən aktual sualı sayıla bilər.
Problemi AYNA-ya şərh edən iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, hazırda kreditlərin ödənilməz ölkəmiz üçün ciddi problemə çevrilib: “Qonşumuz Gürcüstan koronavirusun yayılması səbəbindən kreditlərin ödənilməsini dayandırmaq qərarına gəldi. Belə bir qərar hazırda Rusiyada müzakirə olunur, çox güman ki, orada da oxşar tədbirlər görüləcək. Hazırda Azərbaycanda əhalinin böyük bir hissəsi qazancsız qalıb. Yalnız məsafədən işləyənlər normal işləməyə davam edirlər. Ancaq söhbət vətəndaşların az bir faizi haqqında gedir. Hazırda dörd işçi qrupu bu vəziyyətdə nə etmək barədə təkliflər üzərində işləyir. Aprelin 1-dək təkliflər ölkə Prezidentinə təqdim olunacaq. Şübhəsiz ki, bu təkliflərə kreditlərə dair planlar da daxil olacaq”.
“Düşünürəm ki, üç ay müddətinə kreditlər üzrə faizlərin ödənilməsini dayandırmaq lazımdır, lakin bununla bağlı hansı konkret tədbirlərin görüləcəyi ayın sonunadək məlum olacaq”, – N.Cəfərli bildirib.
Davamlı İnkişaf Tədqiqatları Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayev isə AYNA-ya deyib ki, banklar kredit ödənişləri ilə əlaqədar əhaliyə güzəşt etməlidir: “Bankla vətəndaş arasında bağlanmış müqavilədə fors-major hallar göstərilməlidir. Banklar ödənişlərə möhlət verməlidir, çünki indiki halda onların vəziyyəti etibarsız adlandırıla bilməz. Bəzi istisnalarla demək olar ki, eyni rejimdə işləməyə davam edirlər. Banklar güzəşt etməsə, müştərilərini itirəcək və nüfuzdan düşəcək. Koronavirus epidemiyası gec-tez başa çatacaq, həyat davam edir və insanlar çətin vəziyyətdə banklar tərəfindən güzəşt edilmədiyini unutmayacaqlar”.
“Hər şeyi hökumətin üzərinə qoya bilmərik. Hökumət artıq bu vəziyyətdə lazım olan hər şeyi etdi: sərhədləri bağladı, qismən sosial təcrid rejimi tətbiq etdi. Qalan hər şey Mülki Məcəllə ilə tənzimlənməlidir”, – Ağayev vurğulayıb.
Daşınmaz əmlak üzrə ekspert Rəşad Əliyev hesab edir ki, ipoteka və digər kreditlərlə bağlı müəyyən mexanizmlər tətbiq ediləcək: “Bunlar kredit tətili, faiz deyil, ödəniş cədvəlinin dəyişdirilməsi, təxirə salınmış ödəniş ola bilər. İndi insanlar ipoteka və digər kreditləri ödəməyə qadir deyillər. Qeyd edirəm ki, Dövlət İpoteka Fondu kreditləri banklar vasitəsilə verir, çünki bütün məsuliyyət onların üzərindədir. O, yalnız maliyyə mənbəyidir”.
“Bəzi banklar kredit ödənilməsində güzəştlərə gedə bilər, lakin indi onlar üçün çətindir və buna görə də dövlət dəstəyi olmadan edə bilmirlər. İndi təkcə özəl sektor işçiləri deyil, həm də özəl şirkət və obyektlərin sahibləri çətin vəziyyətdədirlər. Sonuncuların indi heç bir səbəb olmadan işçiləri işdən azad etmək hüququ yoxdur, ancaq gəlirləri olmadıqda onlara əməkhaqqını necə ödəmək olar? İndi bütün diqqət kiçik və orta sahibkarlığın dəstəklənməsinə yönəldilməlidir”, – R.Əliyev qeyd edib.
“Bu gün bu barədə çox müzakirə gedir. Biznes durğundur, lakin kreditlərə olan maraq aşağı düşməkdə davam edir. Karantin müddəti üçün faiz hesablanmasa da, əsas məbləği ödəməlisiniz. Mart ayında bir çoxunun gəlirləri yox idi, aprel ayında isə olmaya bilər. İyun ayına qədər vəziyyətin normallaşacağı gözlənilir, lakin buna baxmayaraq, yenidən qazanmaq üçün vaxt lazım olacaq”, – o, əlavə edib.
