Seçki kampaniyasına saylı günlər qalsa da, ölkədə seçki ab-havası hiss olunmur. Sanki 1 noyabr tarixində Azərbaycanda hakimiyyətin təşəbbüsü ilə texniki bir prosedur gerçəkləşdiriləcək. Prosesə qatılanlarla seçkiləri boykot edən siyasi qüvvələrin hədsiz passiviliyi durmu daha da süstləşdirir.
Bəs, seçkiqabağı durumu dəyişmək mümkündürmü? Namizədlərin, iştirakçıların fəallığı cəmiyyəti fəallaşdıra bilərmi? Strateq.az-ın bu istiqamətdə suallarını keçmiş millət vəkili, iqtisadçı-ekspert Nazim Məmmədov cavablandırıb.
– Nazim müəllim, seçki prosesinin ilkin mərhələsi – imzatoplama arxada qaldı. Necə keçdi bu mərhələ, durumu necə qiymətləndirirsiniz?
– İmzatoplama mərhələsi çox normal keçdi, 20-yə yaxın kənddən 10 nəfər 621 imza toplamışdı, imzaların DSK-ya təhvil verilməsində özüm də iştirak etdim, normal münasibət gördüm. Baxmayaraq ki, KİV-də Gədəbəydə imza toplayanlara təzyiq olunması ilə bağlı yazılara tez-tez rast gəlinirdi, müxtəlif şaiyələr eşidirdik, ancaq bizim imzatoplayanlar heç bir təzyiqlə üzləşməmişdilər. Ancaq məndən sonra imza vərəqləri götürmüş bəzi namizədlərin imzalarının toplanmasında ciddi qanun pozuntularının olmasının şahidiyik, bu barədə DSK sədrinə iradım da olub ki, o imza vərəqləri diqqətlə yoxlanılsın. Ona görə ki, mənim nümayəndələrim qapı-qapı gəzərək imza toplayırlar, bir neçə “ağıllı namizədlər” qohumunun icra nümayəndəsi olduğu kənddə seçicilərin xəbərləri olmadan imza vərəqlərini 1 gündə doldurub qaytarırlar. Mənim namizədliyim 5 günə təsdiq olunubsa, əksər namizədlərin təsdiqi 1 günə başa çatdı, bütün bunlara biz, təbii ki, seçicilərə hörmətsizlik kimi baxırıq. Bu kimi hallara görə gələcəkdə 450 imza tələbinin Seçki Məcəlləsindən qaldırılmasının və depozit pul vəsaiti ilə əvəzlənməsini təklif edirik.
– Amma ölkədə seçki ab-havası hiss olunmur. Namizədlər çox passivdir. Belə ümumi rəy formalaşıb ki, hakimiyyətin razılığı olmadan parlamentə düşmək mümkün deyil və seçki kampaniyası aparmaq gərəksizdir. Bəs Siz necə düşünürsüz? Aktiv seçki kampaniyası aparmaqla nəyəsə nail olmaq mümkündürmü?
– Mən tam əksini düşünürəm. Seçkinin əsas iştirakçıları namizədlər və elektoratdır. Əgər namizədlər fəal olsalar, cəmiyyət də fəallaşar, seçki kampaniyası da normal atmosferdə keçər. Bir neçə ay bundan öncə, mənim seçkidə iştirakımla bağlı müsahibəmi oxumuş insanlar bu sualları mənə tez-tez verirdilər, bu gün də belə düşünənlər var ki, seçki yuxarılarda həll olunur. Yenə xatırladıram: kimsə deyirsə ki, ona “dobro” veriblər, o sizi aldadır, məqsədi seçkidə iştirak etmək deyil, seçkiyə kölgə salmaq, öz şəxsi ambisiyasını yeritməkdir. Bu tipli namizədlərdən bir neçəsi bizim dairədə də var, hansılar ki, iyun-iyul aylarında bulaqların ətrafında içki havasına belə şaiyələr yayıblar. Mənə qohum olan adamların yanında “biz artıq “yuxarıdan “dobro” almışıq” deyərək, guya, ruh düşkünlüyü yaratmaq istəyiblər. Bunlar həmin namizədlərdir ki, 1995-ci ildən indiyə qədər iştirakları seçkini fəallaşdırmaqla yox, seçicilərlə işləməklə deyil, müxtəlif siyasi bloklarda olmaqla, bədbinlik yaymaqla tanınırlar.
– Yeri gəlmişkən, alternativlərin əksəriyyəti hakim partiyanın üzvləridir. Hakim partiya isə ötən seçkilərdən fərqli taktika yürüdür. Əvvəl rəsmi namizədlərindən başqa YAP üzvü olan alternativlərə müxtəlif təzyiqlər edilirdi. Amma bu dəfə YAP üzvü olan xeyli məktəb direktorları, həkimlər, büdcə təşkilatlarında çalışanlar namizəddirlər. Elə sizin namizəd olduğunuz dairədə Avrasiya Universitetinin rektoru Nazim Hüseynli də deputatlığa iddiasını irəli sürüb. Bu paradoks nə ilə bağlıdır?
– Mən hakim partiyanın necə taktika yürütməyini deyə bilmərəm, çünki istənilən siyasi təşkilatın hər seçkinin keçirildiyi zamanın tələblərinə uyğun hərəkət etməsi məntiqlidir. YAP böyük resursları olan partiyadır, hər rayonda minlərlə üzvü, tərəfdaşları var, bu üzvlərinə vahid namizədlərinə mane olmamaq üçün müraciətlərin səslənməsi də çox normaldır, bunu təzyiq kimi qiymətləndirmirəm. Bizim dairədən də bir neçə məktəb direktorunun mən namizədliyimi verdikdən, imza vərəqlərini DSK-ya təhvil verəndən sonra, həmçinin “klon adla” rektor-namizədin seçkiyə qatılması kimlərinsə mənə qarşı “böyük cəbhə” açdığı qənaətinə gətirə bilər. Ancaq bunları fikirləşməyə vaxtım yoxdur. Çünki seçki ilə ciddi məşğulam, təbliğat-təşviqat materiallarını tamamlayıb çapa vermişəm, namizədlərlə müşahidəçilər haqqında danışıqlar aparıram, seçki təcrübəsi olan müşahidəçilər cəlb etmək əsas işlərimdən biridir. Bunun üçün seçkidə iştirak edən, etməyən istənilən siyasi qüvvələrlə anlaşmanın tərəfdarıyam.
– AŞPA müşahidə missiyasının Azərbaycanda seçkiləri müşahidə etməsi ilə bağlı qərarı seçkiqabağı situasiyanı nisbətən canlandırdı. Rəsmi şəxslər bu qərarı uğur kimi dəyərləndiriblər. Beynəlxalq müşahidəçilərlə əməkdaşlıq etməyi düşünürsüzmü?
– Mən də AŞPA-nın qəarını çox müsbət qiymətləndirirəm, Avropa institutlarının Azərbaycanda seçkiləri müşahidə etməsi əlavə legitimlik yaradır, imkan tapıb onlarla da görüşməyə cəhd edəcəm. Ancaq mən “Facebook”da yazdığım bir fikri yenə də qeyd etməliyəm. Seçkilərdə əsas legitimlik yaradan, seçkidə iştirak edən namizədlərin qalib gəlmiş namizədin qələbəsini tanımasıdır. Ona görə bir daha namizədlərə səslənirəm ki, heç kim yuxarılarda “dobro” axtarmasın, heç kim “seyid cəddinə ümidli olan kimi”, siyahılara ümid etməsin, halal mübarizə aparsın, qalib gələni də təbrik etməyi yaddan çıxartmasın. Bu ictimai əhəmiyyətli dövlət tədbirini bəhanə edib özündə olan anadangəlmə paxıllığını üzə çıxarmasın, qohumlar arasında düşmənçilik toxumu səpməsin. Çünki bir neçə namizəddən bunları dəfələrlə görmüşük. Əsas odur ki, seçilən adam seçiciləri düşünən, millətini sevən, doğru-dürüst bir insan olsun, həm də dövləti düşünən faydalı birisi olsun.
– Sosial şəbəkələrdəki çıxışlarınızda seçkini udacağınıza əminlik ifadə olunur. Bu optimizm nədən qaynaqlanır? Real durumu nəzərə alırsınızmı?
– Mən həyatda dürüstlük tərəfdarı olmuşam, ömrümdə haram tikə yeməmişəm. 2005-ci ildən bəri insanları necə təmsil etmək nümunəsini yaşadan adamlardan biri olmaqla, heç vaxt şəxsi mənafeyimi dövlət maraqlarından üstün tutmamışam. Hər hansı bir problemlə üzləşən seçici ən uzağı bir-neçə saata məni real olaraq tapıb. Öz bilik-bacarığımı Azərbaycanın daha da inkişaf etməsinə yönəltmişəm, mən hakimiyyətin, cənab prezidentin nüfuzuna xələl gətirəcək heç bir addım atmamışam. Deputat olarkən, hər iki rayonda yerli icra hakimiyyəti orqanlarından vətəndaşların problemlərini həll etməklərini tələb etmişəm, bir sözlə, seçicilərə arxa-dayaq olmuşam. Bizim dairədə müstəqil müşahidəçilərin apardıqları monitorinqlərin nəticəsi onu göstərir ki, 2010-cu ildən onları təmsil edən hörmətli deputat, ya işlərinin çoxluğu, ya yaşlı olması, ya da digər hansısa səbəbdən seçki dairəsində işləməyib. Onun bu fəaliyyətsizliyi, həmçinin mənim 2005-ci ildən bu günə qədər fəal ictimai mövqeyim nüfuzumu daha da artırmaqla şansımızı yüksəldib. Bütün bunlara baxmayaraq, mən fəal təbliğat kampaniyasını daha da sürətləndirəcəm və qalib gələcəyimə şübhəm yoxdur. Siyasi hakimiyyət isə mənim dəyişməz mövqeyimi bilir. Hakimiyyəti əvvəllər necə müdafiə etmişəmsə, eləcə də müdafiə etməkdə davam edəcəm. Əsas sual odur ki, Nazim Məmmədovun timsalında seçicilərin rahat səs verəcəyi, hakimiyyəti normal təmsil edə biləcək, əqidəsini satmayan namizədləri parlamentə buraxmaqla, yaxud buraxmamaqla siyasi hakimiyyət nə qazanır, nə itirir?!