Ana səhifə / Cəmiyyət / Azərbaycanda saxta İsveçrə saatlarının çoxmilyonluq biznesi

Azərbaycanda saxta İsveçrə saatlarının çoxmilyonluq biznesi

İyulun 15-də Bakının Səbayel Rayon İcra Hakimiyyəti 22 iyul Milli Mətbuat Günü  münasibətilə bir qrup (75 nəfər)  jurnalisti mükafatlandırıb.

İcra hakimiyyətindən yayılan məlumatda deyilirdi ki, jurnalistlərə “qiymətli hədiyyələr” təqdim olunub.  Əslində isə məlum olub ki, həmin “qiymətli hədiyyə” Çində istehsal olunan və bu ölkədə 6 dollara, Azərbaycanda isə 20-30 manata satılan saxta “Tissot” saatlarıdır.

Jurnalistlərə paylanan “Tissot” saatlarının əslində saxta olduğu isə bu cür üzə çıxıb. Belə ki, hədiyyələrdən biri də virtualaz.org saytının reaksiyasına təqdim edilmişdi.  Redaksiya isə saatlın orijinal olduğunu zənn edərək onu Səbayel Rayon İcra Hakimiyyətinin (RİH) adından məhsuldar əməkdaşlardan birinə təqdim edib.

Əməkdaşımız saatın yaxşı işləmədiyini görərək onu əvvəl Bakıdakı “Tissot” mağazalarından birinə aparıb və satıcıya göstərib. Satıcı saatı “Tissot”un servis mərkəzinə göstərməyi tövsiyə edib. Servis mərkəzində isə saata baxan kimi onun saxta olduğunu bildiriblər.

Araşdırma nəticəsində məlum olub ki, əslində Səbayel RİH öz büdcəsindən jurnalistlərə orijinal “Tissot” saatları almaq üçün (bu saatların qiyməti təxminən 300 manatdan başlayır, jurnalistlərə hədiyyə edilən modelin orijinalının qiyməti isə 900 manata yaxındır) vəsait ayırıb. Lakin həmin vəsaitin cüzi hissəsini xərcləyərək saxta “Tissot”lar alaraq “qiymətli hədiyyə” adı altında jurnalistlərə paylayıb. Beləliklə, Səbayel RİH-in büdcəsindən on minlərlə manat vəsaitin mənimsənildiyini təxmin etmək olar.

Bəs saxta “Tissot” və digər İsveçrə saat brendlərinin saxta versiyaları Azərbaycana necə yol tapır? Necə ola bilər ki, dövlət strukturu açıq-aşkar qanunsuzluğa yol verərək saxta mala pul xərcləyir?

Bu maraqlı faktdan çıxış edərək Azərbaycanda saxta saat bazarı barədə araşdırma aparmağı qərara aldıq.

İnternet mənbələrində apardığımız araşdırma göstərdi ki, “Tissot”ların və digər İsveçrə saatlarının  üç saxta versiyası olur. Onlardan biri kobud saxtalaşdırılmış versiyadır və dərhal seçilir. İkincisi nisbətən təkmil şəkildə saxtalaşdırılımış versiyadır və diqqətlə baxanda seçmək mümkün olur. Üçüncüsü isə orijinalın tam oxşarı olan versiyadır. Həmin saxta saat istehsalçıları və satıcıları bunu “reproduksiya”, yaxud “replika” adlandırırlar.

Azərbaycanda “replika” bazarının kifayət qədər geniş hesab edilə bilər. Çünki təxminən 5-6 dollara alınan saxta saatları işbazlar orijinal adı altında bəzən yüzlərlə manata sırıya bilir. İnternet-mağazalarda da belə saatların geniş satışı təşkil edilib.

Qeyd edək ki, “Tissot” şirkəti öz saatlarının internet mağalazarda satışına rəsmi qadağa qoyub. Deməli, “Tissot” adı altında internetdə satılan saatların saxta olduğunu bəri başdan ayrıd etmək olar.

“Tissot” saatlarının saxta versiyasını Azərbaycana gətirib satanlardan biri “SCSHOPPİNG” adlı online mağazadır.

Əməkdaşımız özünü müştəri kimi təqdim edərək bu mağazanın internetdə “Tissot” saatlarının satışına dair yerləşdirdiyi elanda qoyulmuş əlaqə nömrəsinə zəng edib. Zəngə cavab verən şəxs bildirib ki, onlar həmin saatları Dubaydan gətirirlər. Qiymət isə modeldən asılı olaraq dəyişir.

“İstədiyiniz modelin fotosunu bizə göndərin, qiymətini deyək. Çox alsanız, endirim də mümkündür”– deyə online mağazanın əməkdaşı bildirdi.

Həmin əməkdaş təsdiq etdi ki, onların satdıqları saatlar orijinal deyil: “Bu saatların orijinalı çox bahadır. Biz Dubaydan gətiririk, orijinalına çox oxşayır”.

“SCSHOPPİNG” online mağazasının  hüquqi ünvanı və internet ünvanı yoxdur. Məlum olur ki, bu online mağaza digər brend mallarının da saxta versiyalarını alıcılara təklif edir.

Daha sonra Səbayel Rayon İcra Hakimiyyəti ilə əlaqə saxladıq və jurnalistlərə hədiyyə edilən saxta saatların haradan, hansı qiymətə alındığını dəqiqləşdirməyə çalışdıq.

RİH informasiya təminatı və təhlil sektorundan bildirdilər ki, onlar 75 ədəd “Tissot” saatı sifariş ediblər, bu sifariş əsasında saatlar alınıb gətirilib.

“Mənim bildiyimə görə, saatları internetdən sifariş etməyiblər, mağazadan alıblar. Mən həmin saatları ancaq hədiyyə paylanan gün görmüşəm”– deyə sektorun məsul əməkdaşı bildirdi.

İcra hakimiyyətinin məsul şəxsi saatların hansı mağazadan və neçəyə alındığını dəqiqləşdirib məlumat verəcəyini bildirsə də daha sonra telefon zənglərimizə cavab vermədi.

VMF şirkətinin əməkdaşı, Azərbaycanda “Tissot” saatlarının brend-meneceri Vasif Nəsibov isə virtualaz.org saytına açıqlamasında bildirdi ki, dövlət orqanı tərəfindən “Tissot” adı altında saxta saatların hədiyyə edilməsini eşidəndə çox təəssüfləniblər və bundan heyrətə gəliblər.

Jurnalistlərə verilən saxta “Tissot”lardan biri

“Mən həmin saata baxdım, çox kobud şəkildə saxtalaşdırılmış versiya idi. Saatın kəmərinə baxanda dərhal bunu ayrıd etmək olur. Çünki həmin saatın kəməri Bakının metro stansiyalarının qarşısındakı köşklərdə təxminən 50 qəpiyə, 1 manata satılan keyfiyyətsiz kəmər idi. Saatda brendin konsepsiyası tamamilə təhrif edilmişdi. Biz bundan çox təəssüflənirik ki, dövlət orqanı tərəfindən belə hala yol verilib. Bildiyiniz kimi, “Tissot” Bakı Avropa Oyunlarının rəsmi sponsoru olub. Biz bu oyunlarla bağlı öz öhdəliklərimizi məsuliyyətlə yerinə yetirmişik. Lakin təəssüf ki, Azərbaycanda saxta saat biznesi bu cür geniş yayılıb. Bu, bizim biznesimizə ciddi zərbə vurur, eyni zamanda Azərbaycanın imicinə zərbədir.

İndi təsəvvür edin, Avropa Oyunlarına görə Bakıya gələn qonaqlar oyunların rəsmi xronometri olan saatın saxta versiyasının bu qədər geniş yayılmasını görəndə nə fikirləşərdi? Bəlkə belə saxta saatlar onların da qarşısına çıxıb, yaxud çıxa bilərdi?”– deyə menecer bildirdi.

Vasif Nəsibov deyir ki, hüquq-mühafizə və gömrük orqanları saxta saat biznesinə qarşı sərt mübarizə aparmalı, cinayətkarlar öz bizneslərini bu cür sərbəst davam etdirməməlidir.

“Tissot”un brend-menecerinin bildirdiyinə görə, VMF şirkəti Azərbaycanın bir çox nazirlikləri, dövlət strukturları ilə əməkdaşlıq edir, onlardan daxil olan sifarişləri yerinə yetirir və bu zaman xeyli güzəştlər edilir. O cümlədən “Tissot” saatlarının Bakı Avropa Oyunları üçün buraxılmış xüsusi versiyasının satışı ilə bağlı dövlət orqanlarından sifarişlər alınıb.

“Lakin Səbayel Rayon İcra Hakimiyyəti bizə “Tissot” saatları ilə bağlı heç bir sifariş verməyib. Biz ilk dəfədir ki, dövlət orqanı tərəfindən saxta saat alınıb hədiyyə edilməsi faktı ilə qarşılaşırıq. Açığı, bundan həm çox məyus olmuşuq, həm də çox təəccüblənmişik”– deyə Vasif Nəsibov bildirdi.

Menecer deyir ki, “Tissot” şirkətinin özü də dünyada saxta saat satışına qarşı müxtəlif yollarla mübarizə aparır. Müştərilərinə bu saatları ancaq rəsmi distributorlardan almağı tövsiyə edir. Lakin təəssüf ki, dünyada saxta saat biznesi geniş yayılıb.

Bəs VMF şirkəti onun biznesinə zərbə vuran bu problemlə bağlı hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət edibmi?

V.Nəsibov deyir ki, indiyə qədər belə müraciət etməyiblər: “Düzü, rəsmi olaraq belə müraciət etməmişik. Azərbaycan demokratik ölkədir, biz ümid edirik ki, hüquq-mühafizə, gömrük və digər orqanlar belə hallara qarşı mübarizə aparacaqlar”.

Milli Mətbuat Günü  münasibətilə niyə məhz  Səbayel Rayon İcra Hakimiyyətinin jurnalistləri mükafatlandırmağı qərara aldığı, RİH-in büdcəsində bu kimi tədbirlər üçün vəsaitin nəzərdə tutulub-tutulmadığını da dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb.

Sual yaranır: bu rəsmi dövlət hakimiyyət orqanı Azərbaycana qanunsuz gətirilən saxta mala pul ödəməklə başqalarına hansı nümunəni göstərir? Məgər jurnalistlərə mükafat vermək (özü də “Tissot” adı altında) Səbayel RİH üçün bu qədərmi məcburi idi?

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov saytımıza açıqlamasında deyir ki, onların ofisinə də məşhur brendlərin saxta versiyaları ilə aldadılan vətəndaşlardan şikayətlər daxil olur. Və Azərbaycanda saxta məhsulların satışı kifayət qədər geniş yayılıb və təəssüf ki, müvafiq dövlət strukturları istehlak bazarına kifayət qədər nəzarət edə, saxta malların satışının qarşısını ala bilmir.

E.Hüseynov xatırladıb ki, Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, hansısa brendin saxtalaşdırılması qadağandır, istehlakçıya saxta malın satışı isə İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əsasən cəzalandırılır. Belə əməllə məşğul olanlar 500 manatdan 2000 manata qədər cərimə ödəməlidir.

Həmçinin oxuyun

Təcrübəsiz adamlar necə direktor olur? – “Dostluq, qohumluq əlaqələri…”

Son vaxtlar məktəb və kollec direktorlarının fəaliyyətində nöqsan aşkarlanması və bu səbəbdən həmin vəzifəli şəxslərin …

Bir cavab yazın