Ana səhifə / Araşdırma / Ermənilərə “dağ qoyan” Haçadağ

Ermənilərə “dağ qoyan” Haçadağ

Sən qulsan, sən oğrusan, sən…

Yəqin dahi rus şairi Puşkinin bu təhqiramiz, aşağılayıcı ifadəsinin üçüncü kəlməsinin kimə aid olduğunu hamı yaxşı bilir. Dünyada hay(asız) kimi tanınan erməniləri görünür hələ 19-cu əsrdə şair yaxşı tanıyırdı. Etiraf edim ki, hələ yeniyetməlik illərində kəndimizdə bir-biri ilə dava edən adamların qarşısındakına “erməni oğlu erməni və ya elə bil ermənidir “ deməsini niyə ən ağır təhqir kimi dəyərləndirildiyini başa düşmürdüm. Kiməsə ingilis, rus, fransız deyəndə onu ziyalı, ağıllı və ya fərqli bir adam olduğu qəbul edildiyi halda bu milləti – yəni ermənini niyə ən ağır təhqir kimi (özləri özlərinə hay(asız) deyir) qəbul edirdik? Sonradan 1988-ci ildə ermənilərin iç üzü ortaya çıxanda onların nə qədər şərəfsiz, alçaq və vəhşi millət olduğu aydın oldu. Belə bir adı kim üzərinə götürərdi ki? Puşkinin təbirincə hay quldur. Niyə? Çünki onlar millət kimi formalaşdıqları gündən həmişə özlərindən güclü xalqlara ailəliklə qulluq ediblər. Onların bütün aşağılayıcı işlərini canla-başla görüblər. Bundan isə utanmaq əvəzinə əksinə, qürur duyub, fərəhləniblər. Çünki onlar bu millətlərin ən yaxşı ənənəsini, adətini mənimsəməklə, onları oğurlamaqla özlərinin varlığını qoruyub saxlayıblar. Burdan isə növbəti “oğru” kəlməsi özünü doğruldub. Tarixçilərin sözlərinə görə haylar özlərinə qədim türk tayfaları olan ərmənlərin adlarını götürməklə onların ərazilərinə sahib olmaq iddiasına düşüblər. Bunu sübut etmək üçün adlarını, soyadlarını da türkləşdiriblər. Köçəryan, Dəmirçiyan, Babayan və başqa soyadlar bunu sübut edir. Bununla kifayətlənməyib, mətbəxi, yeməkləri, musiqini də hay(asız)casına oğurlayıblar. 1918-20-ci illərdə qədim Azərbaycan torpaqlarında dövlət yaradan bu günkü ermənilər nağıllar, dastanlar, mifologiyamızdan bəhrələnərək öz “qədim tarixlərini” düzəldiblər. Amma maraqlı burasıdır ki, toponimlərin çoxunu cüzi dəyişiklə “özününküləşdiriblər”.

Müasir dünyamızda ölkələr arasında gediş-gəlişin asanlaşması üçün sanki sərhədlərin götürüldüyü bir vaxtda ermənilərin qonşulara ərazi iddiası, oğurluğu təəssüf ki, hələ də davam edir. Bu günlərdə internet resursu olan vstrokax.net saytında Türkiyə və Azərbaycan ərazisindəki dağların, yerlərin “qədim ermənilərə” məxsus olduğu haqda sərsəm yazılar oxuyanda bu xalqın hələ də Puşkin dövründən bu günə qədər dəyişmədiyinin şahidi olursan. Uydurma erməni nağıllarını dünyaya həqiqət kimi çatdırmaq istəyən hay(asız) olan birisi guya iki erməni gəncin Ağrı dağındakı çəmənliklərdə, çiçəkli yamaclarda əl-ələ tutub qaçdığını, çaylarda çimdiyini yazr. Bu adam fikirləşmir ki, birinci burda o zamanlarda erməni nə gəzirdi, ikinci isə ilin bütün fəslində qarla örtülü olan Ağrı yamacı nə vaxtdan gül-çiçəklə örtülüb? Onun qar, buz ərintisindən yaranan, suyunun hərarəti yayda belə mənfi 10-15 dərəcəyə çatan çaylarında çiməndən sonra adamın ancaq donmuş cəsədi çıxar.. Bu nağılbaz erməni dığası bir az da qabağa gedib Naxçıvan ərazisindəki məşhur Haça dağı da “özününküləşdirir”. Uzaqdan guya bu dağa baxan erməni onun üzərində “erməni abidəsinin” olduğunu yazır. Halbuki, sonradan özü də təsdiq edir ki, bu dağ ilan başına oxşadığı üçün qədim türk-tatarlar ona İlanlı dağ deyirdilər. Haça dağın üzərinə bir neçə dəfə çıxan adam kimi deyə bilərəm ki, bu dağın yamaclarında bir neçə yerdə inşa olunan daş divar qalıqları qədim Çalxanqala ərazisindəki tikilini xatırladan nəhəng daşlardan inşa olunub. Onun da konkret hansısa xalqın memarlıq abidəsi saymaq düzgün deyil. Belə olanda heç bir torpaq örtüyü olmayan, çıxış yolu ancaq usta dağ adamının qalxa biləcəyi çınqılla dolu cığır olan Haça dağda erməninin nə ölümü ola bilərdi ki? Bura deyilənə görə qədimdə yerli əhalinin-qədim türklərin ov məskəni olub. Dağ keçilərinin gəzdiyi qayalarda “qandan qorxan” erməninin heç vaxt ov etməyə, qan tökməyə cəsarəti çatmazdı. Bundan başqa Haça dağa yalnız bir yerdən qalxmaq mümkündür və bu yol da qeyd etdiyimiz kimi keçilməzdir. İlanli və ya Haça dağ adlandırdığımız bu dağın Nuh peyğəmbər ilə bağlı nə qədər əfsanəsi, rəvayəti var. Amma müasir insan buna mif kimi baxsa da əslində reallığı birmənalı şəkildə qəbul etməlidi- Naxçıvan həmişə qədim türk yurdu olub. Burda yaşayan mif də, əsatir də, yerli əhali də bu ərazilərin əsl sahibləri- oğuz türklərinə aiddir. Bu məmləkətə uzaqdan durbinlə( hay(asız) belə yazır) baxmaq olar, hətta xoş niyyətlə gəlib gəzmək, onda yatan müsbət enerjini almaq, saf suyu doyunca içmək, təmiz havanı udmaq da olar. Amma nəyəsə sahib çıxmaq istəyəndə buranın əsl sahiblərinin -bu günkü türklərin elə Haça dağ boyda nifrəti, yumruğu ilə qarşılaşacaqdır.

Səməd Canbaxşıyev

Həmçinin oxuyun

Şəki Uşaq İncəsənət Məktəbinin direktorunda topdağıtmaz sərvət haradandır? – Görünəni odur ki…

Sabiq Mədəniyət naziri Əbülfəs Qarayevin vəzifəsindən azad olunmasından sonra mədəniyyət idarələrində və bir sıra rayonlarda …